Een risico is een onzekere gebeurtenis die het behalen van afgesproken doel(en) en resultaten kan belemmeren of vertragen. Dit zijn naast financiële ook niet-financiële risico’s, zoals bestuurlijke en juridische risico’s, imago- en frauderisico’s. Deze hebben niet (altijd) direct een financiële impact, maar kunnen (op termijn) wel grote gevolgen hebben voor de gemeente.
Niet alle risico’s zijn relevant voor het weerstandsvermogen. Bijvoorbeeld omdat ze verzekerd zijn of omdat er een voorziening is getroffen. Wij monitoren continu de belangrijkste risico’s waar geen beheersmaatregelen zijn genomen of die anderszins niet zijn, of kunnen worden afgedekt. In de begroting 2023 meldden wij de onderstaande risico’s met een mogelijke financiële impact vanaf € 100.000. We hielden bij de kwantificering van deze risico’s rekening met het slechtst denkbare scenario.
In onderstaande tabel maken we een vergelijking tussen de begrote risico's 2023 en de risico's die in 2023 tot kosten leidden.
Onderdeel | Risico | Financieel gevolg in | |
|---|---|---|---|
Begroting 2023 | Jaarrekening 2023 | ||
Pandemie | Negatieve financiële gevolgen van een nieuwe pandemie. | 200 | 0 |
Sociaal domein | Het SD is binnen het hekwerk niet budgettair neutraal o.a. door het niet halen van de bezuinigingstaakstelling sociaal domein en stijgende aantal klanten. | 1.000 | nvt, |
Gemeentefonds | De algemene uitkering gemeentefonds leidt tot een nadeel. | 1.500 | 0 |
Invoering Omgevingswet en Wkb | De legesopbrengst is lager dan geraamd. | 200 | 0 |
Oplopende rente / inflatie | Hogere dan begrote kosten door stijgende rente en inflatie. | pm | 0 |
Klimaat en duurzaamheid | Uitvoeren (landelijke) maatregelen Klimaat en Duurzaamheid. | pm | 0 |
Contracten RUD Zeeland | Geen nieuwe contracten met RUD Zeeland na 2023 | pm | 0 |
Fiscale controles | Controles leiden tot correcties met negatieve financiële gevolgen | 500 | 0 |
Schadeclaims | Aansprakelijkheidstellingen door derden die leiden tot schadevergoeding. | 200 | 0 |
Verbonden partijen | Bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen zijn hoger dan de (geraamde) VZG-richtlijn. | 200 | 0 |
Zwembad Koewacht | Voor vervanging van de bak is geen budget geraamd | 500 | 0 |
Toelichting
Pandemie
In 2023 diende zich geen nieuwe pandemie aan. De mogelijke geïdentificeerde risico's deden zich dan ook niet voor.
Sociaal domein
Vanaf 2023 is er geen zogenaamd 'hekwerk' om het sociaal domein meer. Dit omdat de subclusters hiervoor niet meer aanwezig zijn in het gemeentefonds. Bij de begroting 2023 zijn de tekorten in het sociaal domein afgedekt uit de algemene middelen, en daardoor geen risico meer. Bij de 8e perioderapportage hebben we de taakstellingen die er nog waren in het sociaal domein afgedekt en hebben we daarmee verbandhoudend de reserve Sociaal domein leeg geboekt. Het restanttekort is uit de algemene middelen gedekt. Hiermee zijn er tot en met de 8e perioderapportage geen risico's meer. In de periode daarna is op het na te betalen bedrag aan de GGD-Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland geen risico voortgekomen. Door de t+1 afrekensystematiek bij de jeugd komen er in 2024 nog € 1,7 miljoen aan kosten zorg in natura jeugdhulp voor onze rekening.
Gemeentefonds
We ontvingen afgelopen jaar drie circulaires gemeentefonds, in mei, september en december. Al deze circulaires waren positief. Hiermee heeft het risico op het gemeentefonds zich niet voorgedaan.
Invoering Omgevingswet en Wkb
Door uitstel van de invoering van de nieuwe wet deed het risico zich niet voor.
Oplopende rente / inflatie
In 2023 sloten wij geen nieuwe lening af. Het risico van oplopende rente deed zich niet voor. In de perioderapportage 3 van 2023 pasten wij de begroting aan als gevolg van het stijgende prijspeil. Het risico van de inflatie dekten wij hiermee af.
Klimaat en duurzaamheid
In 2023 vielen de kosten voor uitvoering van het Rijksbeleid binnen de begroting.
Contracten RUD Zeeland
In 2023 is het dienstverlenings- en huurcontract met RUD Zeeland met twee verlengd tot 1 januari 2026.
Fiscale controles
In 2023 verlengden wij het convenant Horizontaal Toezicht met de Belastingdienst. De Belastingdienst voerde in 2023 geen fiscale controles uit.
Schadeclaims
Casus Zorgbalie. Betrof een rechtszaak tegen de gemeente met een schadeclaim van € 335.000. In haar uitspraak van 20 december 2023 heeft de rechter de claim afgewezen. De termijn voor hoger beroep is ondertussen verstreken, voor zover bekend is dat niet ingesteld.
Verbonden partijen
De bijdragen aan de verbonden partijen op basis van hun primitieve begrotingen verwerkten wij in onze begroting 2023. Er waren diverse begrotingswijzigingen waardoor de bijdragen (meerjarig) naar boven zijn bijgesteld. Oorzaak is onder andere de gecorrigeerde VZG-indexatierichtlijn van 4,5% naar 7,2%. Via de perioderapportages pasten wij onze begroting aan met afgerond € 5.000.000 aan hogere bijdragen voor de verbonden partijen. Het risico dekten wij hiermee in 2023 af. Voor meer informatie over de verbonden partijen verwijzen wij u naar de Paragraaf Verbonden Partijen.
Zwembad Koewacht
Vervanging van de zwembadbak was in 2023 niet nodig. In de begroting 2024 namen we een investeringskrediet op voor het geval dat de bak vervangen dient te worden. Hiermee komt dit risico te vervallen.
Nieuwe risico's 2023
In 2023 hebben we met de doorontwikkeling van onze aanpak risicomanagement een aantal risico's toegevoegd. Een aantal van deze risico's zijn opgenomen in de risicoparagraaf van de begroting 2024.
- Ontwikkeling VO /Campus Terneuzen
- Totaalplan Binnenstad
- Informatiebeveiliging
- Capaciteit uitvoering werkzaamheden
- Onzekere dividendopbrengsten
- Bouwgrondexploitatie
Geen van deze risico's deed zich voor in 2023.
Conclusie weerstandscapaciteit in relatie tot de (rest)risico’s
In 2023 leidden de risico's (op de nabetaling van de kosten jeugdhulp € 1,7 miljoen) na, niet tot aantasting van het weerstandsvermogen.
Op basis van onze inschattingen is de weerstandscapaciteit de komende jaren nu voldoende om de (rest)risico's op te vangen. Vanwege de onzekerheden rondom de toekomstige uitkering van het Gemeentefonds (ravijnjaar) in combinatie met de grote investeringen waar we voor staan (Campus Terneuzen en Totaalplan Binnenstad) beperken we de beheersing van deze risico's niet tot de risicoparagraaf in de begroting en het jaarverslag, maar maken deze onderdeel van onze doorlopende interne beheersing.